Big Day Drenthe

Zaterdag 22 juli stond de Big Day voor Drenthe op het programma. Met Toy en Maartje gingen we er een actieve dag van maken. We hadden bedacht om 04.30 bij het Dwingelderveld te zijn om Nachtzwaluw te horen. Voor die tijd wilden we nog een "Drenthe Steenuil" doen.

Dat betekende dus 02.30 wegrijden uit Uden. Maar voor die tijd wilden we ook nog even naar de Udense kermis.

Dat betekende dus dat we op vrijdagavond nog even de kermis bezochten, wat oliebollen wegkauwden en braadworsten naarbinnen schoven. Rond 22.00uur deden we de ogen dicht, liggend onder een dekbed (slapen noemen ze dat).

Al snel ging het wekkertje weer en stond iedereen binnen een mum van tijd buiten bij de auto, te trappelen om opweg te gaan.

We kenden de weersvoorspelling. 's Ochtends zou droog zijn, in de middag zou het langdurig en flink gaan regenen. Die weersvoorspelling bleek heel goed uit te komen.

De eerste uren verliepen heel goed. Bij het Dwingelderveld waren we kort: alleen voor Kraanvogel en Nachtzwaluw. Toen dat was gelukt gingen we meteen door naar een Kerkuil, die we iets voor 05.00u hoorden. Een kwartier later stonden we in een weiland bij Orvelte om naar Kwartels te luisteren. Een beetje rondwandelen in deze omgeving leverde al meteen diverse soorten op.

Om 07.00 zaten we in de hut van Diependal. Ook hier liep het lekker: Wilde Zwaan, Baardman, Blauwborst, Zeearend, Kleine Bonte Specht, Zwarte Specht, Wielewaal, Casarca, Smient etc etc werden allemaal op het lijstje gezet.

Vervolgens gingen we naar het Drents Friese wold, aan de zijde van "Oude Willem". Hier staken we wat tijd in Zomertortel. Dat leverde ook Glanskop, Kruisbek, Sijs, Vuurgoudhaan en Kuifmees op. Inmiddels was het rond 10.00uur en begon de eerste bui zich aan te dienen. Opzich viel dat nog mee.

Eerder op de ochtend hadden we al wat mazzel met zingende Spinkhaanzanger en Snor, terug bij de auto, na de wandeling door het bos voor Zomertortel, vonden we Braamsluiper. Hier waren we echt wel blij mee.

Onze volgende bestemming was het Hunzedal, maar eerst stopten we nog bij een NAM-locatie in het Zuidlaarderveen. Hier verwachtte we een Zwarte Roodstaart en vonden er uiteindelijk 2. Wel hadden de camera's hier "beweging" opgemerkt en kwam er binnen 10 minuten bewaking aanrijden. We werden even gecheckt, maar konden gelukkig doen wat we deden.

Bij het Tusschenwater van het Hunzedal was inmiddels het regenachtige weer goed losgekomen. In de gietende regen zagen we Reuzenstern, Visdief, Witwangstern en Zwarte Stern. We hebben vervolgens 1 uur in de auto gezeten in de hoop dat het droger zou worden, om het Hunzedal verder goed te kunnen bekijken. Echt heel veel hielp dat niet en plusten alleen nog met Brandgans.

De weersvoorspelling gaf aan, dat er nog heel veel meer regen aan zou komen. We wilden echter nog heel graag (opnieuw) naar het Dwingelderveld voor soorten als Slangenarend, Paapje, Boomklever, Boomleeuwerik, Zwarte Mees. Op buienradar zagen we nog een heel klein droog moment, wat maakte dat we snel naar het Dwingelderveld reden. Toen we de auto uitstapten was het droog...toen we het fietspad opliepen begon de regen alweer. Wel zagen we 5 Boomvalken als verzopen katjes, op paaltjes zitten.

Paapje en Slangenarend gaven we op. Een wandeling over het veld lieten we ook zitten.

We reden naar de noordzijde van het gebied, om bij de Davidsplassen te kijken naar Brilduikers. Met de paraplu's opgestoken, liepen we door het bos. We scoorden nog wat Boomklevers en bij de Davidsplassen vonden we de verwachte Brilduikers.

Het slotstuk van deze dag moest Kauw worden. De gehele dag was het niet gelukt om Kauwen te zien. We hadden dit door en waren op heel veel plekken aan het kijken naar deze vogels. Het lukte domweg gewoon niet. Vanuit het Dwingelderveld reden we doelbewust naar Hoogeveen om hier in het centrum Kauw te gaan twitchen. Eigenlijk voelde dat wel heel goed 😆.

Dankzij Kauw behaalde we een score van 123 soorten.

Nieuwe camera

Tijdens de vakantie in "the Nordicks" was ik te overmoedig, dacht wel even een riviertje over te kunnen steken, maar gleed uit en ging "kopje onder". In mijn duik nam ik de camera mee, die gehavend weer boven water kwam. Kortom: einde verhaal camera.

Inmiddels ben ik naar een fijne camera-winkel op Urk (zo willen de Urkers onder ons dat horen) geweest en heb een nieuw speeltje gekocht.

Een beetje verdieping in hoe dat ding werkt, is wel gewenst; de mogelijkheden zijn eindeloos, evenals alle knopjes.

Voor donderdagavond had Donny een heuse fotografie-oefen-route voorbereid in de duinen bij Noordwijk. We gingen een route lopen die ons langs een oefenlocatie voor vluchtfoto's zou brengen en er stond een oefenlocatie op de planning voor Macro-fotografie.

Na het werk waren we rond 18.30 in het duingebied. Het was mooi helder weer, waardoor foto's maken zeker mogelijk was. Alleen ging dat een stuk minder soepel, omdat ik het gebruik van de camera gewoon nog niet snapte.

Naast het oefenen, stonden er nog wat leuke dingen op het programma. We gingen opzoek naar Rode Aardbeispinazie: een zeldzaam plantje. Donny vond deze en ondertussen kwamen mooie soorten langs als Nachtsilene, Duinsabelsprinkhaan,en Kruidenspillebeen.

Later op de avond hebben we nog wat tijd besteed aan nachtvlinders. Op enkele bomen (met ruwe bast) hadden we smeer aangebracht. Tussen 22.00 en 00.00uur kwamen hier onder andere meerdere Zwart Weeskind opaf, Zuringuil, en 2 Piramidevlinders.

Het oefenen met de camera wordt vervolgd...

Een telpostrecord met Gierzwaluwen-trek

Het is inmiddels de 3e week van juli. Je staat er niet altijd bij stil, maar het najaar is volop begonnen.

De Lachsternen zijn al weer neergestreken in Groningen vanuit hun broedlocaties en ook de eerste Breedbekstrandlopers zijn aangekomen vanuit het noorden.

Toy voorspelde dat zondag wel eens een hele leuke teldag kon worden voor Gierzwaluwen die hun reis naar de overwinteringsgebieden hebben ingezet. Volgens hem zouden de omstandigheden gunstig zijn: een goede bries uit het zuid-westen en wat buien dat voor stuwing kan zorgen.

Die woorden zorgden ervoor dat we zondag vanaf 09.00 met z'n vieren op telpost Brobbelbies stonden. We hadden zoveel "ruimte" in onze gedachten, dat we daarvoor zelfs met elkaar rustig een kopje koffie, croissant en krentenbol in de tuin als ontbijt namen.

Op de telpost hadden we een heerlijke dag en bovendien kwam de voorspelling van Toy meer dan uit. De wind was best wel fors (kracht 5) en de gehele dag was de lucht dreigend, zonder dat het regende. De Gierzwaluwen deden precies wat verwacht werd: naar het zuiden vliegen. Het eerste teluur 78, tussen 10 en 11 371, vervolgens in dat uurritme 734, 1516, 935, 616, 106 en 336.

Het dipje van 106 exemplaar tussen 15.00uur en 16.00uur kwam, doordat boven ons een buitje hing, waardoor de Gierzwaluwen nog iets verder werden gestuwd.

Deze uur-aantallen leverden meteen een dik telpostrecord op van 4692 exemplaar. Het vorige record stond op 3680, en was neergezet op 20 juli 2019.

Wormkruidkokermot: We telden van 09.00uur tot 17.00uur. Al die uren zaten we in onze stoeltjes, geconcentreerd de lucht af te speuren en gaven aan Donny door wat we zagen...die vervolgens alles noteerde op de "tikker".

Tijdens "de pauze" ging Donny even verder met z'n speurtocht naar Wormkruidkokermot, waar hij gisteren en diverse momenten daarvoor, al mee bezig was. Boerenwormkruid, waar het kokermotje op te vinden zou kunnen zijn, groeide en bloeide rijkelijk bij de telpost. Al vrij snel had hij (heel tevreden) het eerste kokertje van dit zeer zeldzame kokermotje gevonden. Er stond nog heel veel Boerenwormkruid dat gecontroleerd moest worden. Samen gingen we hier even mee aan de slag, wat nog tientallen exemplaar opleverden.

Oliebollen: Om het leuke telpostrecord van Gierzwaluw te vieren, gingen we naar de kermis in Uden om oliebollen te halen. Na de heerlijk rustige uren op de telpost, midden in het boerenland, was de druk bezochte en luidruchtige kermis wel weer even een reality check: we keken onze ogen uit. Maarrrrr....oliebollen vonden we en per persoon gingen 5 van deze vette besuikerde deegballen de maagjes in.

Kanaaljuffer: Om even alle indrukken te verwerken 😃 (klinkt zwaarder dan dat het is) gingen we nog even een paar uurtjes wandelen bij een nabij gelegen natuurgebiedje. We hadden dit gebiedje uitgekozen, omdat hier Kanaaljuffer was waargenomen. Na heel wat speuren vond Donny uiteindelijk 1 exemplaar. Verder bleek het ook hier vol te zitten met Wormkruidkokermot en vonden we nog heel veel ander leuks.

Op pad met Feromonen

Vorig weekend hebben we feromonen uitgetest, om op die manier (imago) Gekraagde Wespvlinder waar te nemen. Hiervoor waren we naar een plekje in Limburg gegaan, waarbij op basis van vorige waarnemingen de kans groot was dat het zou lukken. Zonder al te veel moeite hadden we resultaat.

Afgelopen weekend wilden we de feromonen weer inzetten, maar dan op locaties waar Gekraagde Wespvlinder nog niet was waargenomen. Helaas was dit nergens gelukt. Echter...een 0-meting geeft ook informatie.

Zaterdag begonnen we in de uiterwaarden langs de Lek. Het zonnetje scheen al lekker, wel zat er veel vocht in de lucht waardoor het rond 08.00uur al behoorlijk warm en zweterig was. We maakten een mooie wandeling langs de Lek en zagen bijvoorbeeld Boerenwormkruid en Knikkende Distel. Donny was lekker opzoek naar Wormkruidkokermot, terwijl ik bewonderend de Knikkende Distel eens goed bekeek. Eigenlijk had ik helemaal niet door, wat hij nou aan het zoeken was 😃.

Het feromoon hing ondertussen z'n werk te doen in een Wilgenbos. Er is ongeveer 45 minuten nodig om de aanwezigheid van Gekraagde Wespvlinder vast te kunnen stellen. We namen het iets ruimer en maakten een wandeling van een uur. Toen bleek dat het feromoon niets opleverde, gingen we naar een volgende locatie.

Dit werd het natuurgebiedje "De Lieskampen" nabij het Gelderse Gameren. In deze omgeving vermaakten we ons twee uur lang en checkten op 2 locaties de mogelijke aanwezigheid van Gekraagde Wespvlinder. We zagen veel leuks, maar niet de gekraagde. Landkaartjes (vlinder) vlogen rijkelijk, we wisten een mooie Doodskopzweefvlieg te fotograferen en vonden Plataanpseudoschorpioen.

Hierna reden we door naar Rosmalen. Al enige dagen zat hier een zeldzame vlinder. Zonder dna-analyse is hier geen sluitende naam op "te plakken". Uiteindelijk voer ik deze in als verzamelsoort Resedawitje / Oostelijk Resedawitje. De vlinder fourageerde op een braakliggend stukje grond, ingeklemd tussen een bouwmarkt en een middelbare school. Het terrein was niet inspirerend en er hing werkelijk een smerige penetrante geur. Van het beestje konden we hele leuke foto's maken, waarna we snel onze route vervolgde.

Naast feromonen voor Gekraagde Wespvlinder hadden we ook feromonen voor Klaverwespvlinder meegenomen. We testten die uit, terwijl we Pimpernelblauwtjes gingen bekijken. Deze vlindertjes hebben het bijzonder moeilijk, worden al jaren goed beschermd en zijn ondertussen prachtig te zien. In het gebied maakte we een mooie wandeling over een oude spoorbrug en volgden een houten vlonderpad.

Voor het avondprogramma hadden we met Toy en Maartje afgesproken om bij hen thuis in Uden te gaan BBQ'en. Om niet al te laat aan te komen reden we vast richting Uden, maar ging nog eerst even 1 gebiedje checken. Dit werd "Natuurpark Ecopark Groenewoud". Op basis van een informatiebord dat hier staat denk je in een soort van oase te zijn belandt. Echter is het inmiddels verworden tot een droog grassig stukje grond binnen de gemeente grenzen. Er is 1 klein poeltje, waar dan wel weer verrassend genoeg Gaffelwaterjuffer, Tangpantserjuffer, Kleine Roodoogjuffer en Grote Keizerlibel rondvliegt. Hier werden we heel blij van.

We stopten ons natuurlijke avontuur en gingen even snel naar een lokale Jumbo om nog wat lekkers in te slaan voor de BBQ. Hierna reden we naar Toy en Maartje om de buikjes goed te vullen met veel stokbrood, lekkere garnaaltjes, botervette aardappel en gaar gerookte kippetjes.

Nachtvlinders

Afgelopen week heb ik twee avonden benut om eens (zelf) met Nachtvlinders bezig te zijn.

Het begon ermee dat ik twee mooie (determinatie)boeken gekocht heb over Nachtvlinders. Vervolgens ben ik aan de slag gegaan om een lekker brouwsel te maken om ze te lokken. Ik heb een mooie mix van wijn, port, suiker en banaan gemaakt en die in een plantenspuit gedaan.

Vervolgens ben ik de auto ingestapt een naar een bosgebiedje bij Crailo gereden. Hoe kwam ik hier terecht...? Thuis zat ik te denken aan een windstille plek, met loofbomen die een mooie robuuste bast hebben. En ja...dan kom je al snel in Crailo uit 😎. 

Eenmaal in het gebied heb ik wat bomen uitgezocht waar ik "het smeer" op aan bracht. En eigenlijk zaten binnen een kwartier de eerste nachtvlinders er al op.

Tot 00.00 uur liep ik via een vast patroon alle bomen langs waarop ik het smeer aangebracht had. Ondertussen maakte ik overal foto's van.

Eenmaal thuis pakte ik de boeken erbij en ging alles op naam brengen.

2e avond: Ik had de smaak goed te pakken en was nieuwsgierig geworden of een tweede avond, op dezelfde plek, weer zoveel leuks zou opleveren. De 1e avond had ik soorten als Piramidevlinder, Meldevlinder, Roesje, Zwart Weeskind, Huismoeder weten te lokken Vol goede moed stapte ik direct de volgende avond weer het bos in, bewapend met m'n plantenspuit.

Ik besmeerde weer dezelfde bomen en voegde daar nog een paar extra aan toe. En ook ditmaal kwamen al heel snel weer diverse nachtvlinders hier opaf. Nu zelfs in een groter aantal en met wat nieuwe soorten.

Om 00.30 was ik weer netjes thuis en ging opnieuw aan de slag om alles te determineren. Ditmaal had ik bijvoorbeeld een prachige Strooiselmot en Perzikruituil op de foto weten te zetten.

Het smeer is nog zeker niet op, dus er komen weer een paar leuke avonden aan!

Bosvleermuis op 1 en 2 juli 2023

Terwijl Donny en ik voor vakantie ergens in het hoge noorden (Varanger / Noorwegen) rondreden, ontving ik een appje van Rene Janssen. Hij vertelde over een project om (uitvliegende) Bosvleermuizen te tellen en vroeg of ik zin had om een avondje te helpen.

Een soortgelijk berichtje werd gedeeld via de zoogdieren-app-groep en zo kwam het dat Donny en ik met een leuk clubje (serieuze) enthousiastelingen, de avond van zaterdag 1 juli in een bos nabij het Limburgse Echt stonden.

Maar voordat we hier arriveerden, hadden we de middag leuk benut. Ondanks dat er een zeer zeldzame Pruimenpage in Vaals te vinden is, kozen we er voor hier (nog) niet naar toe te gaan. Het waaide wat, het was niet echt (heel) warm en de zon werd een beetje gehinderd door bewolking. We vonden deze combinatie niet heel gunstig, voor een soort waarbij het erop lijkt dat het echt lekker warm moet zijn, zonnig en niet al te veel wind. 

De Piepert: We gingen naar het gebied "De Piepert", nabij Eys. Dit is een leuk bosgebied, met aan de randen mooie bloemrijke velden, gelegen in de Zuid Limburgse heuvels. Vorig jaar waren we hier al eens geweest om een zingende Withalsvliegenvanger te bewonderen.

Al wandelend in de bloemrijke velden, hadden we de hoop om Dambordje (vlinder) tegen te komen. Het waaide echt fors, waardoor vlinder-activiteit minimaal was. Hooguit enkele Bruine Zandoogjes durfde het aan de vleugels even te strekken. Op een luw plekje zagen we een Zuidelijke Oeverlibel en ietsje verder op schuilde wat Weidebeekjuffers. In het veld stond prachtig Hondskruid. Vorig jaar zag ik deze voor het eerst, enwel 1 exemplaar op de parkeerplaats van het Kennemermeer (Ijmuiden). Nu stonden er meerderen verspreid, verstopt in het hoge gras. Een hele tere Bijenorchis probeerde ook wat licht op te vangen.

Het duurde even voordat we het Dambordje vonden. De wind maakte het voor het beestje niet makkelijk en ook het zoeken was voor ons een aardige klus. Het gras waaide echt alle kanten op en werd helemaal plat gedrukt. Uiteindelijke lukte het om het prachtige vlindertje te zien. Maar met 1 goede windvlaag, werd ie direct door de wind gegrepen, om zo weer 10-tallen meters verderop neer te komen.

Potjes en Pannetjes: We moesten natuurlijk nog dineren, voordat we aan de Bosvleermuizen-missie begonnen. Om ons vrije en avontuurlijke gevoel van de vakantie nog even voort te zetten, hadden we de gasflesjes en het kampeerpannetje meegenomen, zodat we ergens een kampeermaaltijd konden maken. Bij de lokale Plus (in Gulpen) kochten we broodjes, knakworst, gehaktballetjes en soep. Met ons diner onder de arm zochten we een mooi plekje op, ontstaken het vuur (gaspitje) en verwarmden ons maaltje. Met hetzelfde gemak als waarmee we kookten, deden we ook even de afwas in de natuur, om zo weer alles netjes mee te kunnen nemen.

Bosvleermuis: Om 20.30 kwamen we aan op de afgesproken locatie. Daar ontmoetten we Rene en de andere onderzoekers. De taken en locaties werden hier verdeeld. Het streven was om bij iedere boom, waar op een eerder moment een zomerverblijf was waargenomen, iemand te laten "posten". Bewapend met Bad-detector en warmtebeeldcamera kon je dan in de gaten houden of en om welke tijdstip een Bosvleermuis het holletje verliet.

Met snelle pas liepen we achter Rene aan, door het voor ons onbekende bos. Ik moet eerlijk zeggen dat ik zo gefocust was op Rene, dat ik de weg al snel kwijt raakte. Gelukkig werd ik op het einde van de waarnemingsperiode weer opgehaald en teruggeleid naar onze verzamelplaats. Zodra Rene de juiste boom gevonden had, werd ik "gedropt" en kon aan de taak beginnen. Donny werd vervolgens naar zijn onderzoeksboom geleid. 

Zo zat ik 2 uur lang heerlijk op een stoeltje, maar met focus en geconcentreerd, te turen naar een gat in een boom. Met m'n warmte beeldcamera zag ik dat er "leven" in het holletje was. De Bad-detector verraadde uiteindelijk bij het uitvliegen dat het om Bosvleermuizen ging.

Rond 23.30 werd ik door Rene opgehaald, kwamen we langs Donny om hem ook mee nemen en stonden we even later bij de verzamelplaats met een prachtig avontuur rijker. Ik had 3 volwassen beesten zien uitvliegen. In het gat bleven minimaal 3 jongen (warmte bronnen) achter. Leuk was het om te zien, dat deze zich een klein beetje kruipend en klauterend aan het verplaatsen waren. Donny had 7 adulten zien uitvliegen en kon op de film vastleggen hoe zij "contact" met het verblijf bleven houden, door deze soms tijdens de vlucht een beetje aan te tikken.

Onze hulp zat erop en we reden vol enthousiasme weer terug naar de Randstad.

Zondag 2 juli keerde ik terug om nogmaals te helpen. Voordat ik om 20.30 op de verzamelplaats arriveerde reed ik langs Beuningen om Struikrietzanger mee te pikken